Gezegenler hakkında ne kadar çok şey öğrenilirse, oralarda yaşama ihtimali bazen o kadar uzak görünebiliyor. Örneğin Dünya’ya en yakın gezegen olan Mars’ın koşullarının yaşam için son derece elverişsiz olduğu verilerle ortaya konuyor. Buna rağmen NASA’nın Kızıl Gezegen’e astronot gönderme planları var ve Elon Musk gibi isimler de orada bir insan kolonisi kurma fikrini sıkça dile getiriyor. Kısa vadede çözüm, özel kapalı yaşam alanları inşa etmek gibi görünse de, uzun vadede daha iddialı bir strateji önerenler de var: Mars’ı dünyalaştırmak, yani gezegeni Dünya benzeri özelliklere sahip olacak şekilde dönüştürmek.
Mars’ın En Büyük Sorunu: İncecik Atmosfer
Bilim insanları, Mars’ı dünyalaştırma yönündeki herhangi bir önerinin hayata geçmesinin on yıllar alacağını kabul etse de, bu devasa sürecin nasıl işleyebileceğine dair hesaplamalar şimdiden yapılıyor. Polonya Bilimler Akademisi Jeofizik Enstitüsü’nden Profesör Leszek Czechowski, pas rengi gezegeni insanların özel giysiler olmadan yürüyebileceği bir yere dönüştürmek için bir yöntem önerdi. Araştırmacının önerisi, Güneş Sistemi’nin uzak köşelerinden getirilecek asteroitlerle gezegeni bombalamak. Mars, oksijensiz, çölleşmiş bir gezegen ve atmosferi o kadar ince ki, yüzeyinde sıvı suyun birikmesine izin vermiyor. Bu özelliklerin hiçbiri, öncelikle atmosfer basıncı eksikliği giderilmeden değiştirilemez. Eğer bir insan Mars yüzeyine korumasız çıkarsa, boğulma veya donma yerine, atmosfer yokluğu nedeniyle kanı neredeyse anında kaynayarak hayatını kaybeder. Dünya’daki atmosfer basıncı, yoğun atmosferimizdeki gazların toplam kütlesinden kaynaklanır (deniz seviyesinde 101.325 pascal). Mars’ta ise bu basınç zar zor 600 pascal’a ulaşıyor; yani Dünya’daki basıncın %1’inden bile az. Dolayısıyla, dünyalaştırmaya başlamak için bilim insanlarının öncelikle Mars atmosferini kalınlaştırması gerekiyor. Aşırı sıcaklıklar, Güneş radyasyonundan korunma ve suyun varlığı gibi diğer büyük zorluklar ise sonraki aşamalarda ele alınmalı.
Öneri: Kuiper Kuşağı’ndan Su ve Azot Zengini Asteroitler Getirilsin
Mars’ı dünyalaştırmayı araştıran her bilim insanı aynı sonuca varıyor: Gezegenin atmosferini değiştirmek için yeterli malzeme Mars’ın kendi üzerinde bulunmuyor ve oraya element taşımaya çalışmak, eşi benzeri görülmemiş bir enerji harcaması anlamına geliyor. Czechowski’nin bu soruna çözümü ise gezegeni asteroitlerle bombalamak. Önerisine göre, büyük bir asteroit doğrudan Mars’ın güney yarımküresindeki devasa bir çarpma krateri olan Hellas Planitia‘ya fırlatılacak. Bu teoriye göre, gezegenin yaşanabilirliği için gerekli elementleri içeren büyük bir asteroidin çarpması, Mars’ın ısınmasına ve aynı zamanda atmosferinin kalınlaşmasına neden olacak. Ancak bu herhangi bir asteroit olamaz; bol miktarda su ve azot içeren bir asteroit olması gerekiyor. Bu durum, Jüpiter ile Mars arasında yer alan Güneş Sistemi’nin asteroit kuşağındaki gök cisimlerini hemen devre dışı bırakıyor. Bunun yerine, seçilecek büyük kaya parçasının, Güneş Sistemi’nin dışını çevreleyen ve donmuş nesnelerle ilkel sularla dolu bir disk olan Kuiper Kuşağı‘ndan gelmesi gerekiyor.
Asteroit Mars’a Nasıl Yönlendirilecek?
Gelecekteki insanlar, ideal asteroidi seçmek için bu uzak bölgeye gitmek ve ona bir itici (propellant) takmak zorunda kalacaklar. Bu itici daha sonra yörüngedeki asteroidi yavaşlatmak için kullanılacak ve böylece Güneş’in kütle çekimiyle Güneş Sistemi’nin iç bölgelerine doğru çekilmesi sağlanacak. Ardından, asteroidin Mars’a çarpmasını sağlamak için ek itici ateşlemeleri ve diğer gezegenlerin kütle çekim alanlarından yararlanma (kütle çekim sapanı) yöntemleri kullanılacak. Asteroidin yolculuğunun 29 ila 63 yıl arasında süreceği tahmin ediliyor. Çarpma anında, asteroidin elementlerinin Mars ortamıyla kaynaşması ve umarız ki daha yoğun, yaşama daha uygun bir atmosferin oluşumuna katkıda bulunacak volkanik süreçleri tetiklemesi bekleniyor.
Muazzam Enerji Gereksinimi ve Uzun Vadeli Bir Vizyon
Czechowski, yıllık Ay ve Gezegen Bilimi Konferansı LPSC 2025’te paylaştığı makalesinde, “İnsan yaşamına izin veren bir atmosferin yaratılması, diğer gök cisimlerinden madde ithal edilerek mümkündür,” diye açıklıyor. Ancak Kuiper Kuşağı’na ulaşmak ve ardından bir asteroidi Mars’a itmek için gereken enerji miktarının, Dünya’nın birkaç yıllık toplam enerji tüketimine eşdeğer olabileceğini tahmin ediyor. Czechowski, “Gereken muazzam enerji miktarı nedeniyle, (yerel hidrojeni kullanan) bir termonükleer reaktöre dayalı bir güç santrali ve bir iyon motoru, görevi güçlendirmek için en uygun seçenek gibi görünüyor,” diye yazıyor. Bu önerinin, hayata geçirilmesi on yıllar sürebilecek, son derece iddialı ve teorik bir fikir olduğunu belirtmekte fayda var.
Mars’ı Yaşanabilir Hale Getirmek İçin Asteroit Bombardımanı Önerisi Ortaya Atıldı yazısı ilk önce BeeTekno yayınlanmıştır.