Uluslararası bir gökbilim ekibi, bize komşu galaksilerden biri olan Büyük Macellan Bulutu (LMC) içindeki MC SNR J0519–6902 adlı bir süpernova kalıntısını radyo dalgalarıyla inceledi. Avustralya’daki ATCA ve Parkes teleskoplarını kullanan ekip, bu yıldız patlaması artığının özelliklerine dair önemli yeni bilgiler edindi. Çalışmanın sonuçları, 16 Nisan’da bilimsel makale ön baskı sunucusu arXiv’de yayınlandı.
Yıldız Patlamasının Artığı Mercek Altına Alındı
Süpernova kalıntıları (SNR), dev bir yıldızın ömrünün sonunda patlamasıyla (süpernova) oluşan, genişleyen dağınık yapılardır. Patlamadan saçılan maddeyi ve yıldızlararası ortamdan süpürülen gaz ve tozu içerirler. MC SNR J0519–6902, 1981’de Büyük Macellan Bulutu’nda keşfedilmiş bir kalıntı. Çapı yaklaşık 26 ışık yılı ve radyo dalgalarında halka benzeri bir yapısı var. Bugüne kadar hakkında birçok çalışma yapılsa da, yaşı (tahminler 450 ile 1500 yıl arasında değişiyor) ve diğer bazı özellikleri konusunda belirsizlikler sürüyordu. Genellikle Tip Ia denilen bir süpernova türünden (bir beyaz cüce yıldızın patlaması) kaynaklandığı düşünülüyor.
Avustralya Teleskopları Yeni Kanıtlar Sundu
İşte bu belirsizlikleri gidermek için Japonya’daki Gifu Üniversitesi’nden Rami Z. E. Alsaberi liderliğindeki gökbilimciler, Avustralya’daki ATCA ve Parkes radyo teleskoplarını kullanarak kalıntıyı detaylıca inceledi. Bu radyo gözlemlerini, Hubble Uzay Teleskobu (görünür ışık) ve Chandra X-ışını Gözlemevi’nden alınan verilerle de birleştirdiler.
Manyetik Alanı ve Radyo Dalgası Özellikleri Hesaplandı
Yeni gözlemler sonucunda, kalıntının yaydığı radyo dalgalarının polarizasyon (kutuplanma) oranının 5.500 MHz’de yaklaşık %5, 9.000 MHz’de ise %6 olduğu bulundu. Bu oranlar, yine Büyük Macellan Bulutu’ndaki N 103B veya Samanyolu’ndaki G1.9+0.3 gibi daha genç olduğu bilinen süpernova kalıntılarınkine benziyor. Ayrıca, kalıntının radyo parlaklığının farklı frekanslarda nasıl değiştiğini gösteren spektral indeks değeri -0.62 olarak ölçüldü. Bu değer de Kepler’in süpernova kalıntısı veya SN 1006 gibi genç kalıntıların değerleriyle uyumlu. Kalıntının manyetik alan gücünün ise 10 ile 100 mikroGauss (µG) arasında olduğu tahmin edildi; bu da yine genç kalıntılarla benzerlik gösteriyor.
Kalıntının Oldukça ‘Genç’ Olduğu Anlaşıldı
Araştırmacılar, elde edilen tüm bu yeni verilerin (polarizasyon, spektral indeks, manyetik alan gücü) bir arada değerlendirildiğinde, MC SNR J0519–6902’nin oldukça genç bir süpernova kalıntısı olduğunu gösterdiğini belirtiyorlar. Ekip, kalıntının muhtemelen ‘serbest genişleme’ evresinin sonlarına yaklaştığını ve yakında ‘Sedov’ olarak bilinen bir sonraki evreye girmek üzere olabileceğini düşünüyor. Yani patlamadan sonra hızla genişleyen enkaz, artık çevresindeki yıldızlararası maddeyle daha fazla etkileşime girmeye başlıyor olabilir.
Komşu Galaksideki Süpernova Kalıntısının Yeni Özellikleri Ortaya Çıkarıldı yazısı ilk önce BeeTekno yayınlanmıştır.