İtalya’nın Dolomit Dağları’nda yürütülen çığır açıcı bir araştırma, ağaçların bilinenden çok daha karmaşık iletişim yeteneklerine sahip olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi. Bilim insanları, ladin ağaçlarının Güneş tutulması gibi önemli astronomik olayları saatler öncesinden algılayabildiğini ve biyoelektrik sinyaller aracılığıyla orman çapında senkronize bir tepki organize edebildiğini keşfetti. Daha da ilginci, yaşlı ağaçların bu iletişim ağında kilit bir rol oynayarak genç ağaçlara rehberlik ediyor olabileceği düşünülüyor.
Biyoelektrik Sinyaller Tutulmadan Saatler Önce Eş Zamanlandı
Işık ve karanlık döngüleri tüm canlıları etkilese de, Güneş tutulması gibi olayların bitkiler üzerindeki etkileri şimdiye kadar yeterince anlaşılamamıştı. *Royal Society Open Science* dergisinde yayımlanan bu yeni çalışma, Dolomitler’deki ladin ağaçlarının (bilimsel adıyla *Picea abies*) Güneş tutulmasına sadece tepki vermekle kalmayıp, olayı aktif olarak beklediğini ortaya koydu. Araştırmacılar, özel sensörler kullanarak ağaçların biyoelektrik aktivitelerini kaydettiklerinde, tutulmaya saatler kala ağaçların sinyallerinin giderek daha fazla eş zamanlı hale geldiğini gözlemlediler. Bu durum, orman genelinde koordine bir hazırlık ve iletişim olduğunu düşündürüyor.
Yaşlı Ağaçlar Ormanın Kolektif Hafızasını Taşıyor
Çalışmanın en dikkat çekici bulgularından biri, yaşlı ağaçların Güneş tutulmasına yönelik biyoelektrik tepkiyi daha erken ve daha güçlü bir şekilde göstermesi oldu. Bu gözlem, yaşlı ağaçların geçmişte yaşanan benzer çevresel olaylara dair bir tür “hafıza”ya sahip olabileceği ve bu bilgiyi ormanın kolektif tepkisini yönlendirmek için kullanabileceği hipotezini güçlendiriyor. Çalışmanın başyazarlarından Profesör Monica Gagliano, “Bu keşif, paha biçilmez ekolojik bilgiyi koruyarak ve aktararak ekosistem dayanıklılığının temel direkleri olarak hizmet eden yaşlı ormanları korumanın kritik önemini vurguluyor,” diyor.
Orman Biyoelektrik Bir “Orkestra” Gibi Çalışıyor
Araştırmacılar, ağaçlar arasındaki bu karmaşık ve eş zamanlı aktiviteyi “biyoelektrik senkronizasyon” olarak adlandırıyor. Gelişmiş analitik yöntemler (karmaşıklık ölçümleri ve kuantum alan teorisi gibi) kullanarak, bu senkronizasyonun ağaçlar arasında sadece bilinen madde alışverişiyle açıklanamayacak kadar derin ve dinamik olduğunu belirtiyorlar. Diğer başyazar Profesör Alessandro Chiolerio, durumu şöyle özetliyor: “Artık ormanı yalnızca bireylerin bir araya geldiği bir topluluk olarak değil, birbiriyle faz uyumlu bitkilerden oluşan bir orkestra olarak görüyoruz.” Bu bulgular, bitkilerin doğada pasif oyuncular olmadığını, aksine çevrelerindeki değişimleri algılayan, paylaşan ve bunlara kolektif olarak tepki veren sosyal, duyarlı topluluklar gibi davranabileceğine dair artan kanıtlara önemli bir katkı sağlıyor. Yapılan bu etkileyleyici araştırma, Mayıs 2025’te İtalya’da gösterime girmesi planlanan “Il Codice del Bosco” (Ormanın Kodu) adlı bir belgesele de konu olacak.
Ağaçlar Güneş Tutulmasını Önceden Hissedip Birbirleriyle Haberleşiyor! yazısı ilk önce BeeTekno | Güncel Teknoloji Haberleri ve İncelemeler yayınlanmıştır.