NASA’nın Mars’taki kaşifi Perseverance gezgini, geçtiğimiz hafta Kızıl Gezegen’de kaya örneği alma girişimi sırasında beklenmedik bir sorunla karşılaştı. Aracın değerli matkap uçlarından biri, delmeye çalıştığı kayanın içinde sıkıştı. Yaklaşık bir hafta boyunca Jezero kraterinin kenarındaki konumunda kalan araç ve Dünya’daki bilim ekibi, matkabı kurtarmak için yoğun çaba sarf etti.
Uzaktan Müdahaleyle Matkap Kurtarıldı
Evde matkap kullanırken ucun sıkışması can sıkıcı olabilir; ancak bu durum yaklaşık 212 milyon kilometre uzakta yaşanınca çok daha büyük bir probleme dönüşüyor. Neyse ki NASA mühendisleri ve bilim insanları, Salı gecesi geç saatlerde (29-30 Nisan 2025) yürüttükleri operasyonla sıkışan matkap ucunu başarıyla kayadan çıkarmayı başardı. Bir NASA sözcüsü yaptığı açıklamada, “Ekip, son numune alma girişimi sırasında sıkışan matkap ucunu çıkarmak için çalışıyordu ve bu işlem Salı gecesi geç saatlerde başarıyla tamamlandı,” dedi. Sözcü ayrıca, bu tür durumların aracın tasarımında öngörüldüğünü ve ihtiyaç halinde kullanılabilecek yedek matkap uçlarının araçta bulunduğunu ekledi. Perseverance, Mars’a toplamda 9 matkap ucuyla gönderilmişti.
Rover, Jezero Krateri Kenarında Önemli Görev Yürütüyor
Perseverance, bilim insanlarının bir zamanlar bir nehrin deltaya döküldüğüne inandığı Jezero Krateri’nde görev yapıyor. Son zamanlarda araç, kraterin dış kenarında NASA’nın “Witch Hazel Hill” (Cadı Fındığı Tepesi) olarak adlandırdığı bölgedeki katmanlı kayaların yapısını inceliyordu. Bilim insanları, farklı koşullar altında oluştuğu düşünülen açık ve koyu renkli katmanlar arasındaki ilişkiyi anlamaya çalışıyor. Rover, açık renkli katmanlardan birini başarıyla örnekledikten sonra koyu renkli katmanı delmeye çalışırken matkap sıkıştı. Bu bölgeden alınacak örneklerin, yaklaşık 4 milyar yıl önce krateri oluşturan çarpışma sırasında yüzeye çıkmış olabilecek daha derin katmanlardaki ana kayalar hakkında bilgi vermesi umuluyor.
Olay, Numune Getirme Görevindeki Zorlukları Hatırlattı
Matkap ucunun sıkışması gibi operasyonel zorluklar, NASA’nın daha büyük hedefi olan Mars Numune Getirme (Mars Sample Return – MSR) görevindeki karmaşıklığı ve riskleri bir kez daha gündeme getirdi. Perseverance’ın 2021’den beri topladığı kaya ve toprak örneklerini 2030’lu yıllarda Dünya’ya getirmeyi amaçlayan bu iddialı görev, yapılan incelemelerde maliyetinin 11 milyar doları aşabileceğinin ve planlanan takvimin gerisinde kalabileceğinin ortaya çıkmasıyla yeniden değerlendirme sürecine girmişti. NASA şu anda, görevin maliyetini 8 milyar doların altına çekebilecek, muhtemelen ticari bir iniş aracı veya daha önce Perseverance ve Curiosity’yi Mars’a indiren “vinç sistemi” (sky crane) gibi denenmiş yöntemleri içeren iki yeni yaklaşımı araştırıyor. Ajansın, revize edilmiş görev için mühendislik planları üzerinde önümüzdeki yıl boyunca çalışması bekleniyor.
NASA’nın Mars Rover’ı Zor Anlar Yaşadı: Matkap Kayaya Saplandı Ama Kurtarıldı yazısı ilk önce BeeTekno | Güncel Teknoloji Haberleri ve İncelemeler yayınlanmıştır.