Kanada’nın Rocky Dağları’nda, bilim dünyası tarafından uzun yıllardır fark edilmeyen mütevazı ama dikkat çekici yeni bir kelebek türü keşfedildi. Daha önce Yarımay Saçlıkanat (Satyrium semiluna) türünün bir parçası olduğuna inanılan bu kelebeklerin, aslında Alberta’daki Waterton Gölleri Ulusal Parkı’nda izole bir şekilde yaşayan farklı bir tür olduğu anlaşıldı: Satyrium curiosolus.
Genetik Çalışmalar Farklılığını Ortaya Koydu
ZooKeys dergisinde yayınlanan uluslararası bir araştırma ekibinin çalışması, bu kelebeğin benzersiz evrimsel geçmişini gözler önüne serdi. Bulgulara göre, Satyrium curiosolus türü, en yakın akrabalarından muhtemelen 40.000 yıldır izole bir şekilde yaşıyor ve zamanla kendine özgü genetik ve ekolojik özellikler geliştirmiş. Kaliforniya Üniversitesi’nden araştırmacı Zac MacDonald, “S. curiosolus’un tüm genom diziliminin, 400 km’den daha uzaktaki en yakın S. semilun popülasyonlarına kıyasla çarpıcı derecede düşük genetik çeşitlilik ve olağanüstü derecede yüksek tarihsel akraba eşleşmesi ortaya koyduğunu” belirtti. Popülasyon küçük olmasına rağmen, genetik kanıtlar türün on binlerce yıldır istikrarlı ve bağımsız bir soy olarak varlığını sürdürdüğünü gösteriyor.
Farklı Yaşam Alanı ve İlişkileri Belirlendi
Satyrium curiosolus bilinen diğer S. semiluna popülasyonlarından farklı, kendine özgü bir yaşam alanında bulunuyor. Akrabaları genellikle çalılık bozkırlarda yaşarken, S. curiosolus daha çok çayır-otlak olarak tanımlanabilecek tek bir alüvyal yelpazede yaşıyor ve burada farklı bitki ve karınca türleriyle ilişki kuruyor. Larva gelişimi için yalnızca Gümüşi Acıbakla (Lupinus argenteus) bitkisine bağımlı olan bu türün larvalarının, belirli bir karınca türü (Lasius ponderosae) ile karşılıklı faydaya dayalı (mutualistik) bir ilişki içinde olduğu keşfedildi. Kelebek tırtılları karıncalara tatlı bir salgı (honeydew) sağlarken, karıncalar da karşılığında tırtılları parazitlerden ve avcılardan koruyor.
Bu kelebeğin ayrı bir tür olarak tanınması, benzersiz evrimsel yolculuğunu vurguluyor ve ona özel koruma stratejilerine acil ihtiyaç duyulduğunu gösteriyor. Uzun süreli izolasyon nedeniyle çok düşük genetik çeşitliliğe sahip olması, türün değişen iklim koşullarına uyum sağlama potansiyelini azaltıyor. Genetik çeşitliliği artırmak için genellikle başvurulan genetik kurtarma (akraba popülasyonlardan birey getirme) yöntemi, S. curiosolus’un kendine özgü yapısı nedeniyle riskler taşıyor (S. semiluna ile karıştırıldığında uyumsuzluk sorunları yaşanabilir). İki türün üreme açısından uyumlu olmaması bile muhtemel. Bu nedenle, koruma çabaları artık bu kelebeğin varlığını sürdürmesine yardımcı olmak için yeni popülasyonlar oluşturmak gibi farklı çözümleri değerlendirmeli.
Kentucky Üniversitesi’nden Doçent Julian Dupuis, “S. curiosolus’un keşfi, genomiğin taksonomi ve korumayı nasıl devrimleştirdiğinin güçlü bir göstergesidir,” dedi ve ekledi: “Çalışmamız, gizli çeşitliliği ortaya çıkarmak için genomik ve ekolojik verileri entegre etmenin önemini vurguluyor.” Bu keşif, genomik araçların yükselişiyle daha önce tanınmayan türlerin nasıl ortaya çıkarılabileceğini ve gizli biyoçeşitliliği hesaba katan koruma stratejilerine olan ihtiyacı gösteriyor.
Kanada’da 40.000 Yıllık Gizem Çözüldü: Yeni Kelebek Türü Keşfedildi! yazısı ilk önce BeeTekno | Güncel Teknoloji Haberleri ve İncelemeler yayınlanmıştır.