İran kedisi ile Pug cinsi bir köpeğin ilk bakışta pek ortak noktası yokmuş gibi görünebilir. Biri kedi, diğeri köpek ve aralarında 50 milyon yıllık evrimsel bir ayrım var. Ancak yeni bir araştırma, evcilleştirme sürecinin bazı kedi ve köpek ırklarını şaşırtıcı derecede birbirine benzettiğini ortaya koydu. Bu benzerlik, özellikle kafa tası şekillerinde kendini gösteriyor ve hayvanların sağlığı üzerinde ciddi sonuçlar doğuruyor.
Kafatası Taramaları Benzerliği Ortaya Koydu
Evrimsel biyolog Abby Grace Drake ve ekibi, 1.810 kedi, köpek ve onların yabani akrabalarına ait kafatasını tarayarak ilginç bir sonuca ulaştı. Araştırma, evcilleştirmenin sadece kedi ve köpeklerdeki kafatası çeşitliliğini kurtlar ve yaban kedilerine göre artırmakla kalmadığını, aynı zamanda bazı kedi (örneğin İran kedisi) ve köpek (örneğin Pug, French Bulldog) ırklarının kafatası yapılarının birbirine benzemesine (yakınsak evrim) yol açtığını gösterdi. Özellikle düz veya aşırı uzun yüz yapıları dikkat çekiyor. Yabani köpek benzeri hayvanlar genellikle benzer uzunlukta kafatasına sahipken, yabani kedi benzeri hayvanlarda doğal çeşitlilik daha fazla. Ancak evcilleştirme ile her iki türde de bu skalanın uç noktaları daha belirgin hale gelmiş.
İnsan Tercihleri Evrimi Yönlendirdi
Normalde farklı türler zamanla birbirinden uzaklaşarak evrimleşir (ıraksak evrim). Ancak bazen, benzer çevresel baskılar altında, ilgisiz türler bağımsız olarak benzer özellikler geliştirebilir (yakınsak evrim). Kedi ve köpeklerde görülen bu durumun arkasında ise büyük ölçüde insan faktörü yatıyor. İnsanların bilinçli veya bilinçsiz seçilimi, farklı türleri benzer özelliklere doğru yönlendirmiş görünüyor. Özellikle düz yüzlü hayvanlara olan insan tercihi, temel içgüdülerimizle ilgili. Yuvarlak kafa, küçük burun, büyük ve aşağıda konumlanmış gözler gibi bebeksi özellikler, insanlarda bakım verme isteği uyandıran “sosyal tetikleyiciler” olarak işlev görüyor. Evcil hayvanlardaki bu abartılı özellikler, insanların kendi yavruları için evrimleşmiş olan bu bakım mekanizmalarını bir nevi “ele geçirmiş” durumda.
Benzer Görünüm Sağlık Sorunları Getirdi
Ancak bu “sevimli” özellikler, hayvanlar için ciddi sağlık sorunlarını da beraberinde getiriyor. İnsanların tercihleri doğrultusunda yapılan seçici üreme, hayvanları doğal sınırlarının ötesine itebiliyor. İngiltere Hayvan Refahı Komitesi’nin 2024 raporları, hem kedilerde hem de köpeklerde seçici üremenin etkileri konusunda ciddi endişeler dile getirdi. Raporlar, düz yüzler ve abartılı kafa tası şekilleri gibi fiziksel özellikler için yapılan üretimin, solunum güçlükleri, nörolojik rahatsızlıklar ve doğum komplikasyonları gibi yaygın sağlık sorunlarına yol açtığını vurguladı. Özellikle basık burunlu ırklarda horultulu nefes alma, göz yaralanmaları, deri kıvrımı enfeksiyonları ve bunlara bağlı olarak yaşam süresinin kısalması sıkça görülüyor. Komite, ciddi kalıtsal sağlık sorunları olan hayvanların artık üreme için kullanılmaması gerektiğini savunuyor ve üreticiler için daha sıkı düzenlemeler talep ediyor.
Kedi ve Köpekler Birbirine Benzemeye Başladı! Sebebi İse Hem Şaşırtıcı Hem Üzücü yazısı ilk önce BeeTekno | Güncel Teknoloji Haberleri ve İncelemeler yayınlanmıştır.