Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) Dünya’nın ormanları ve karbon döngüsündeki hayati rolü hakkında benzeri görülmemiş bilgiler sunması hedeflenen Biomass uydusu, 29 Nisan 2025’te Fransız Guyanası’ndan Vega-C roketiyle başarılı bir şekilde fırlatılmasından sadece bir hafta sonra kritik bir aşamayı daha tamamladı. Uydunun 12 metre çapındaki devasa anten reflektörü uzayda başarıyla açıldı. Bu, görevin fırlatma ve erken operasyon aşamasındaki son kilit adım olarak kayıtlara geçti.
Dev Anten Uzayda Şemsiye Gibi Açıldı
12 metre çapındaki bu hassas reflektörün açılabilmesi için öncelikle onu destekleyen 7.5 metre uzunluğundaki bomun konuşlandırılması gerekiyordu. ESA’dan anten reflektörünün geliştirilmesinden sorumlu Stefan Kiryenko, bom açılımının, yer istasyonlarından optimum kapsama sağlamak amacıyla dikkatlice planlanmış üç aşamada gerçekleştirildiğini ve her aşamanın yaklaşık beş dakika sürdüğünü, ancak günde sadece bir aşamanın yürütüldüğünü belirtti. Bom tamamen açıldıktan sonra, uydunun üzerinde adeta bir şemsiye gibi açılan ağ anten reflektörünün konuşlandırılmasına geçildi. ESA Biomass Proje Yöneticisi Michael Fehringer, “Antenin açılması sırasında istenmeyen bir tork oluşmasını önlemek için önce uydunun durum ve yörünge kontrol sistemini devre dışı bırakarak serbestçe ‘süzülmesini’ sağladık. Ardından, katlanmış anteni sabitleyen kemeri serbest bırakmak için iki piroteknik cihazı ateşledik,” dedi. Anten açılma prosedürü, Kanada (Inuvik), Norveç (Svalbard) ve İsveç’teki (Kiruna) yer istasyonlarının kesintisiz kapsama devriyle 24 dakikalık bir görünürlük penceresinde gerçekleşti; ancak işlemin tamamının doğru bir şekilde açıldığının teyidi bir sonraki geçişte alındı. Uydudaki, İsviçreli MCSE firması tarafından sağlanan bir kamera, bu anlara dair nadir görüntüler de kaydetti.
P-Band Radar Ormanların Derinliklerindeki Sırları Çözecek
Biomass uydusu, uzaydaki ilk P-bandı sentetik açıklıklı radar (SAR) sistemini taşıyor. Bu uzun dalga boylu radar (yaklaşık 70 cm), orman örtüsünün derinliklerine nüfuz ederek ağaçların gövdelerinde, dallarında ve hatta köklerinde depolanan karbon miktarını ölçebilecek. Bu sayede, ormanların karbon stokları, bu stokların zaman içindeki değişimi ve ormanların küresel karbon döngüsündeki rolü hakkında yüksek doğrulukta veriler elde edilecek. Ormanların yılda yaklaşık 8 milyar ton karbondioksit emdiği düşünülürse, bu veriler iklim değişikliğiyle mücadelede büyük önem taşıyor. Görev ayrıca çöl bölgelerindeki yeraltı jeolojisi ve buz tabakası yapıları hakkında da bilgi toplayacak.
ESA Yetkilileri Başarıyı Değerlendirdi
ESA Dünya Gözlem Programları Direktörü Simonetta Cheli, “Biomass’ın olağanüstü antenini başarıyla açtığını görmekten büyük mutluluk duyuyorum. Bu, en öncü Dünya Kaşifi (Earth Explorer) görevlerimizden biri için önemli bir kilometre taşıdır,” dedi. Cheli, FutureEO araştırma ve geliştirme programı aracılığıyla geliştirilen bu tür görevlerin, en son uzay teknolojilerini sergilemek ve gezegenimiz hakkında olağanüstü bilgiler sunmak üzere tasarlandığını belirtti. Michael Fehringer ise anten reflektörünün tedarikçisi L3H’e, Biomass’ın ana yüklenicisi Airbus’a ve tüm ESA ekiplerine bu önemli başarıdaki katkılarından dolayı teşekkür etti.
Görevde Sonraki Aşamalar Belirlendi
Biomass’ın anteninin açılmasıyla birlikte, ESA’nın görev kontrol merkezindeki uydu operatörleri, fırlatma ve erken yörünge aşamasını bu hafta sonuna kadar tamamlamayı bekliyor. Bu aşamanın ardından, yaklaşık altı ay sürecek olan göreve hazırlık (commissioning) aşamasına geçilecek. Bu süreçte uydunun tüm sistemleri test edilecek ve kalibre edilecek. Görevin planlanan ömrü ise 5.5 yıl olup, bu süre zarfında tomografik ve interferometrik olmak üzere iki ana bilimsel fazda çalışacak ve ormanların 3 boyutlu haritalarını çıkaracak.
Ormanların Karbon Haritası Çıkarılacak: Biomass Uydusu P-Band Radarıyla Göreve Hazır! yazısı ilk önce BeeTekno | Güncel Teknoloji Haberleri ve İncelemeler yayınlanmıştır.