Brezilya’da giderek artan akrep sokmaları, uzmanlar tarafından “sessiz bir salgın” olarak nitelendiriliyor ve bu durumun arkasında hızlanan kentleşme ile iklim değişikliğinin yattığı belirtiliyor. Frontiers in Public Health dergisinde yayımlanan yeni bir makalede konuyu ele alan Profesör Eliane Candiani Arantes ve Profesör Manuela Berto Pucca, bu önemli halk sağlığı sorununa dikkat çekerek, korunma yolları ve tedavi yöntemlerindeki gelecek beklentilerini paylaştı. Uzmanlar, özellikle “Tityus serrulatus” türü akreplerin hem kolayca üreyebilmesi hem de zehrinin daha etkili olması nedeniyle ciddi vakalardan sorumlu olduğunu vurguluyor.
Brezilya’da Akrep Sokmaları “Sessiz Bir Salgına” Dönüştü
Brezilya’da akrep sokması vakalarının endişe verici bir şekilde tırmanışa geçtiği ve bu durumun özellikle kentleşmenin yoğun olduğu bölgelerde halk sağlığını tehdit eden “sessiz bir salgın” halini aldığı bildiriliyor. Uzmanlar, iklim değişikliğinin de akreplerin yaşam alanlarını ve davranışlarını etkileyerek bu artışa katkıda bulunduğunu ifade ediyor. Toplumun geniş kesimlerince yeterince fark edilmeyen bu sorun, özellikle yoksul ve kalabalık bölgelerde günlük bir korku kaynağı haline gelmiş durumda.
Uzmanlar Zehirli Hayvan Araştırmalarının Önemini Anlattı
Profesör Arantes, zehirli hayvanları incelemenin heyecan verici ve dinamik bir alan olduğunu, sürekli yeni zorluklar sunduğunu ve birçok insana fayda sağlayabilecek bilgiler ürettiğini belirtti. Öğrenmeyi ve bilgiyi paylaşmayı her zaman sevdiğini ifade eden Arantes, bu araştırmaların tam da bu iki etkinlikle örtüştüğünü söyledi. Profesör Pucca ise, bilimin basit bir ‘neden?’ sorusunu hayatları dönüştürebilecek bir güce çevirdiğini ve doğanın büyüsünü ortaya çıkardığını ifade ederek, bu alanda çalışmaya yönelmesinin ardındaki ilhamı paylaştı. Pucca, laboratuvarlarında yılanlar, akrepler, örümcekler ve hatta bazı kurbağa türleri gibi çok çeşitli zehirli canlıları incelediklerini ve doğadaki en ölümcül moleküllerin bile derinlemesine incelendiğinde güçlü iyileştirme araçlarına dönüşebileceğini vurguladı.
Akrep ve Zehirleri Hakkındaki Yanlış Bilgiler Tehlike Saçıyor
Profesör Pucca, zehirli hayvanların düşmanımız olduğu yönündeki yaygın kanının büyük bir yanılgı olduğunu belirtti. Bu hayvanların saldırgan değil, savunmacı davrandıklarını ve ekosistemde haşere popülasyonlarını kontrol etmekten biyoçeşitliliği korumaya kadar önemli ekolojik rolleri olduğunu vurguladı. Ayrıca, zehirlenmelerin sadece vahşi doğada veya nadiren meydana geldiği düşüncesinin de yanlış olduğunu, Brezilya gibi ülkelerde yılan ve akrep sokmalarının önemli bir halk sağlığı sorunu teşkil ettiğini, ancak bu konunun genellikle göz ardı edildiğini ekledi. Profesör Arantes ise, bu yanlış kanıları yıkmak için bilimi topluma daha fazla yaklaştırmak gerektiğini, eğitim, diyalog ve hem bilimsel bilgiye hem de geleneksel bilgeliklere saygının önem taşıdığını ifade etti.
Akrep Sokması Durumunda Alınacak Hayati Önlemler Bulunuyor
Bir akrep sokması durumunda öncelikle sakin kalmak ancak hızla hareket etmek gerektiğini belirten Profesör Arantes, belirtilerin kötüleşmesini beklemeden derhal en yakın sağlık kuruluşuna başvurulması gerektiğini vurguladı. Brezilya’da SUS (Birleşik Sağlık Sistemi) kapsamında akrep sokması tedavisinin ücretsiz olduğunu ve panzehirin (soro antiescorpiônico) referans hastaneler ile acil servislerde bulunduğunu belirtti. Panzehirin, özellikle orta ve şiddetli vakalarda erken uygulandığında en etkili sonucu verdiğini de ekledi. Profesör Pucca ise, evde turnike uygulamak, yarayı kesmek veya zehri emmeye çalışmak gibi modası geçmiş yöntemlerin etkisiz ve potansiyel olarak zararlı olduğunun altını çizdi. Bölgenin sabun ve suyla temizlenmesi, ağrıyı azaltmak için soğuk kompres uygulanması ve en kısa sürede hastaneye gidilmesi gerektiğini belirtti.
Artan Vakaların Nedenleri ve Basit Korunma Yöntemleri Açıklandı
Profesör Pucca, akrep sokmalarının özellikle yoksul ve kalabalık bölgelerde günlük bir korku olduğunu, insanların “Tityus serrulatus” türü akreplerle yan yana yaşadığını ve bu türün ne kadar hızlı yayıldığının farkında olunmadığını belirtti. Tek bir akrebin bile bütün bir koloni başlatabileceğine dikkat çeken Pucca, molozların temizlenmesi, atık toplama sistemlerinin iyileştirilmesi, duvar ve giderlerdeki çatlakların kapatılması gibi basit önlemlerin hayat kurtarabileceğini söyledi. Profesör Arantes de, insanların kendilerini nasıl koruyacaklarını, hangi belirtilere dikkat etmeleri gerektiğini ve sokulma durumunda nereye başvuracaklarını bilmeleri için daha fazla eğitime ihtiyaç olduğunu, önlemenin mümkün olduğunu ancak ciddiye alınması gerektiğini ifade etti. Ayrıca, özellikle kırsal ve yetersiz hizmet alan bölgelerde halk sağlığı sisteminin güçlendirilmesi gerektiğini de vurguladı.
Antivenom Üretimi Modernleşmeli ve Yeni Tedaviler Geliştirilmeli
Gelecekteki araştırma alanlarına değinen Profesör Arantes, en acil ihtiyaçlardan birinin panzehir üretiminin modernizasyonu olduğunu belirtti. Mevcut panzehirlerin çoğunun hala yüz yıldan eski bir yöntemle (zehrin atlara enjekte edilmesi ve ardından kanlarından antikorların çıkarılıp saflaştırılmasıyla) üretildiğini, bu serumların hayat kurtarabilmesine rağmen ciddi yan etkilere neden olabildiğini ve uzak bölgelere dağıtımının zor olduğunu ifade etti. Profesör Pucca da, özellikle tamamen insan antikorları gibi yeni nesil panzehirlere acilen yatırım yapılması gerektiğini, bunların daha güvenli, etkili ve erişilebilir tedaviler vaat ettiğini söyledi. Tedavinin ötesinde, zehrin kendisinin terapötik potansiyelinin de araştırıldığını ve doğanın milyonlarca yılda evrimleştirdiği bu moleküllerin nasıl iyileştirme araçlarına dönüştürülebileceğinin henüz yeni yeni anlaşılmaya başlandığını ekledi.
Bu Araştırmalar Toplum Sağlığı İçin Büyük Değer Taşıyor
Profesör Arantes, ekibinin yürüttüğü araştırmaların yılan ve akrep zehirlenmeleri için tedavilerin iyileştirilmesine yardımcı olduğunu, umut verici terapötik etkilere sahip moleküller hakkındaki anlayışımızı genişlettiğini ve bu molekülleri terapötik kullanıma daha uygun hale getirmek için değiştirdiğini belirtti. Profesör Pucca ise, çalışmalarının laboratuvarın çok ötesine geçtiğini, Brezilya’nın Amazon bölgesinde Yanomami halkı da dahil olmak üzere yerli topluluklarla doğrudan işbirliği yapma fırsatı bulduğunu ifade etti. Sağlık hizmetlerine erişimin sınırlı olduğu yerlerde, zehirli bir sokma veya ısırığın, tedavi anında ve etkili olmazsa ölümcül olabileceğini vurguladı. Bu nedenle, en çok ihtiyacı olanlar için daha güvenli, daha etkili ve erişilebilir yeni nesil panzehirler geliştirmeye odaklandıklarını belirtti.
Yavrularını Sırtında Taşıyor: Brezilya’da Akrep Sokmaları Zirve Yaptı Sessiz Salgına Dönüştü yazısı ilk önce BeeTekno | Güncel Teknoloji Haberleri ve İncelemeler yayınlanmıştır.