LTO-10 ve 30TB HDD ile Petabayt Ölçekli Depolama Yeni Bir Çağa Giriyor

LTO-10 ve 30TB HDD ile petabayt ölçekli depolama çözümleri, veri merkezlerinin, medya arşivlerinin ve kurumsal yedekleme sistemlerinin yeni favorisi olmaya hazırlanıyor. Seagate ve Western Digital gibi sabit disk devleri kapasite sınırlarını zorlarken, LTO konsorsiyumu da sessiz ama etkili bir biçimde bant teknolojisindeki 10. nesli duyurdu.

Bu iki paralel gelişme, veri patlamasının yaşandığı çağımızda uzun vadeli, güvenilir ve maliyet etkin depolama ihtiyaçlarını karşılamak için atılmış önemli adımlar olarak dikkat çekiyor. LTO’nun 25 yıllık geçmişi ve sabit disklerin istikrarlı kapasite artışı göz önüne alındığında, 2025 yılı itibarıyla petabayt sınıfı veri yönetiminin daha erişilebilir hale geldiği söylenebilir.

LTO-10, Bant Teknolojisinin Sessiz Gücü

LTO (Linear Tape-Open) teknolojisi, yüksek kapasiteli veri yedekleme sistemleri arasında uzun yıllardır kendine sağlam bir yer edinmiş durumda. İlk olarak 2000 yılında tanıtılan LTO-1, 100 GB kapasite sunuyordu. Bugün ise LTO-10 ile 30 TB yerel ve 75 TB sıkıştırılmış kapasiteye ulaşılmış durumda. Bu, bant başına %67 daha fazla kapasite demek.

LTO-10’un Temel Teknik Özellikleri:

• Yerel kapasite: 30 TB

• Sıkıştırılmış kapasite (2.5:1): 75 TB

• Veri aktarım hızı: 400 MB/s (önceki nesillerle aynı)

• Bant uzunluğu: 1035 metre

• Ortalama yazma süresi: 20 saat (tam kapasite)

• Geriye dönük okuma/yazma uyumluluğu: LTO-8 ve LTO-9

Beklentilerin Altında Bir Kapasite mi?

LTO konsorsiyumu, 2014 yılında yayımladığı yol haritasında LTO-10 için 48 TB kapasite hedefi koymuştu. Ancak bu hedef 2022’de 36 TB’a düşürüldü ve şimdi de gerçek ürün sadece 30 TB ile piyasaya çıkıyor.

Bu durum bazı kullanıcılar için hayal kırıklığı olabilir, ancak LTO-10 yine de LTO-9’a kıyasla çok daha fazla veri depolama kabiliyeti sunuyor. Örneğin, altı adet LTO-10 kartuşu ile 10 adet LTO-9 kartuşunun sunduğu kapasite eşitlenebiliyor. Bu, daha az fiziksel alanla daha fazla veri saklamak anlamına geliyor.

Sabit Disklerde 30 TB Barajı Aşıldı

Sabit disk teknolojisi tarafında ise Seagate ve Western Digital’in hamleleri dikkat çekici. Seagate, 2024 başında HAMR (Heat-Assisted Magnetic Recording) teknolojisini kullanarak ilk 30 TB sabit disklerini piyasaya sürdü. Western Digital ise 2025 yılında HAMR tabanlı 40 TB HDD sunmaya hazırlanıyor.

Sabit Disk Gelişmelerinden Öne Çıkanlar:

• Seagate: İki hiperskala müşterisine toplam 1 eksabaytlık HDD sattı.

• Western Digital: 2025’te 40TB HAMR sürücüler geliyor.

• Gelecek öngörüsü: 2030 yılına kadar 100 TB HDD’ler ticari olarak piyasada olacak.

Bu gelişmeler, özellikle sıcak verinin (hot data) depolandığı sistemlerde sabit disklerin hâlâ ana tercih olduğunu gösteriyor. Ancak LTO gibi bant çözümleri, soğuk veri (cold storage) ve arşivleme için hâlâ rakipsiz.

Hangi Teknoloji, Hangi Kullanım İçin?

LTO ve yüksek kapasiteli HDD’ler, kullanım alanları açısından birbirlerini tamamlayan teknolojilerdir. Her ikisi de büyük veri setlerini yönetmek için uygun araçlar sunar. Ancak aralarındaki temel farklar, kullanım senaryosunu belirler.

LTO çözümleri uzun vadeli yedekleme ve arşivleme için idealdir. HDD’ler ise aktif veri işlemleri ve hızlı erişim gerektiren durumlar için daha uygundur.

LTO-10 Ürünleri Ne Zaman ve Kaç Paraya Satılacak?

LTO-10 bant sürücülerinin 2025 yılının ortasında piyasaya çıkması bekleniyor. Symply, ilk LTO-10 uyumlu sürücülerini 11.995 dolardan (SAS bağlantı) başlamak üzere satışa sunacak. Thunderbolt ve Ethernet gibi daha gelişmiş arayüzlerle donatılmış modellerin fiyatı daha da yüksek olacak.

LTO-10 Medya Fiyatları:

• Tahmini birim fiyat: 150–180 dolar arası

• Birim kapasite maliyeti: ~5–6 dolar/TB

• Bant başına uzunluk: 1035 metre

• Yüksek yoğunluklu medya: LTO-9 ile aynı uzunlukta, ancak daha yüksek veri yoğunluğu

2040’ta 576 TB’a mı Gidiyoruz?

LTO’nun mevcut yol haritası, 2040’a kadar uzanıyor ve LTO-14 ile 576 TB yerel kapasiteye ulaşılacağı öngörülüyor. Ancak LTO-10’da görülen kapasite sapmaları, bu projeksiyonların gözden geçirilebileceğini gösteriyor.

Yine de LTO konsorsiyumu, her iki yılda bir kapasiteyi ikiye katlama hedefini sürdürdüğünü belirtiyor. Bu hedefin tutturulması hâlinde:

• LTO-11 (2027–2029): 60 TB yerel kapasite

• LTO-12 (2031): 120 TB

• LTO-13 (2035): 240 TB

• LTO-14 (2040): 576 TB

Bu seviyelerde kapasite, medyada, finansta, genetik araştırmalarda ve uzay gözlemlerinde kullanılan petabayt ölçekli veri kümeleri için kritik önem taşıyacak.

Alternatifler Ne Durumda?

Bant teknolojisine rakip olabilecek bazı alternatifler gelişiyor:

• DNA depolama: Teorik olarak büyük potansiyele sahip, ancak ticari olarak kullanılabilir değil.

• Silika depolama (Project Silica): Microsoft ve Warner Bros. gibi firmaların test ettiği cam tabanlı medya.

• Sony ODA (Optical Disc Archive): Özellikle yayın sektöründe kullanılıyor, ancak kapasite sınırlı.

• Cerabyte: Yüksek yoğunluklu seramik tabanlı yeni nesil bir teknoloji.

Bu çözümler heyecan verici olsa da, halen LTO’nun sunduğu kapasite, maliyet ve güvenilirlik düzeyine ulaşabilmiş değiller. Dolayısıyla bant teknolojisi yakın vadede ömrünü tamamlayacak gibi görünmüyor.

25 Yılda Değişmeyen Sadakat

LTO-1’in piyasaya sürülmesinden bu yana geçen 25 yıl içinde pek çok depolama formatı geldi ve gitti. Ancak LTO, hem esnekliği hem de sektör standartlarıyla uyumu sayesinde varlığını sürdürdü. Özellikle şu nedenlerle:

• Kurumsal düzeyde dayanıklılık

• Düşük sahip olma maliyeti

• Veri merkezleriyle uyumlu mimari

• Güç tüketmeyen “soğuk” depolama avantajı

Petabayt Döneminde Hangisini Seçmeli?

LTO-10 ve 30TB HDD’ler, veri yönetiminde artık gigabayt veya terabayt değil, petabayt ölçekli düşünmenin zamanının geldiğini gösteriyor. Kurumlar, verilerini sadece saklamak değil; uzun ömürlü, uygun maliyetli ve güvenli biçimde arşivlemek zorunda. LTO bu ihtiyaçları düşük enerji tüketimiyle ve uygun maliyetle karşılıyor. Sabit diskler ise hızlı erişim ve performans odaklı uygulamalarda hâlâ vazgeçilmez.

Sonuç olarak, hibrit çözümler — yani bant ve disk teknolojisinin bir arada kullanıldığı sistemler — önümüzdeki yıllarda veri merkezlerinin vazgeçilmezi olacak gibi görünüyor.

LTO-10 ve 30TB HDD ile Petabayt Ölçekli Depolama Yeni Bir Çağa Giriyor yazısı ilk önce BeeTekno | Güncel Teknoloji Haberleri ve İncelemeler yayınlanmıştır.